امروزه تجارت الکترونیک یکی از بهترین راه ها برای کسب درآمد می باشد. هر کسی در هر موقعیتی و با هر میزان سرمایه اولیه ای، با کمی تلاش توانایی راه اندازی کسب و کار در قلمرو نامحدود تجارت الکترونیک را خواهد داشت. اما برای قدم گذاشتن در این مسیر بی انتها ابتدا لازم است تا با تاریخچه تجارت الکترونیک و مفاهیم و مدل های آن آشنا شویم. در این مقاله که قسمت اول از مجموعه مقالات معرفی تجارت الکترونیک می باشد قصد داریم تا به صورت اجمالی نگاهی بر تعریفی خلاصه از تجارت الکترونیک و تاریخچه آن داشته باشیم.

معرفی تجارت الکترونیک

به طور خلاصه می توان گفت تجارت الکترونیک به عمل خرید یا فروش چیزی یا خدمتی از طریق اینترنت گفته می شود. با رشد روز افزون دسترسی به اینترنت، خرید و فروش آنلاین نیز به سرعت در حال افزایش است. امروزه، تجارت الکترونیک یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین راه های خرید برای مصرف کنندگان می باشد. پیش بینی می شود تا سال 2020 میلادی گردش حساب تجارت الکترونیک به رقمی حدود 6.7 تریلیون دلار برسد که این رقم تقریبا 3 برابر کل اقتصاد انگلستان می باشد.

تکنولوژی مورد استفاده

با پیشرفت تکنولوژی و ادامه نوآوری های اینترنت، راه اندازی کسب و کار که اوایل بسیار پرهزینه و تلاشی غیرعملی بود، اکنون برای هر کسی حتی با پایین‌ترین هزینه قابل دسترسی می باشد. گسترش تلفن های هوشمند و دسترسی آسان به اینترنت (بدون در نظر گرفتن موقعیت مکانی)، به عنوان مهمترین دستاورد برای گسترش تجارت الکترونیک و متعاقبا تجارت موبایلی، که خود تبدیل به یک بازار شد، تلقی می گردد.

سایت های شبکه های اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر توجه نسل امروز را به خود جلب کردند. این تغییر در نگرش و توجه مردم از تلویزیون و رادیو به شبکه های اجتماعی و تلفن های همراه، یک تغییر عمده در مسیر تعامل بازاریابان با مخاطبانشان ایجاد کرد.

هزینه های مرتبط با تجارت الکترونیک

هزینه اولیه برای شروع کسب و کار و تجارت در سال 1990 میلادی باعث بوجود آمدن رکودی موقت در مسیر رشد تجارت الکترونیک گردید که خیلی زود با راه حال هایی کم هزینه مانند استفاده از سرویس های ابری (Cloud Based) برطرف شد و در مدت خیلی کوتاهی ظهور شبکه های اجتماعی و تعامل جهانی را در پی داشت که تبدیل به یکی از هدایت کنندگان خرید اینترنتی شدند. از سرویس های ابری موجود در ایران می توان به بیدک به عنوان ساده ترین راه برای ساخت فروشگاه اینترنتی و راه اندازی کسب و کار اشاره کرد که به صورت رایگان شما را در این راه همراهی می کند. ساخت فروشگاه در بیدک کاملا رایگان و ساده بوده و فضایی نامحدود و بی نهایت در اختیار شما قرار می گیرد. البته شما می توانید با اندک هزینه ای به صورت ماهیانه و یا سالیانه به امکاناتی بیشتر در بیدک دسترسی داشته باشید.

تاریخچه تجارت الکترونیک

1995: جف بزوس (Jeff Bezos) سایت آمازون را تاسیس کرد.

1995: سایت Ebay به عنوان یک سایت حراجی تاسیس و اولین کالا که یک لیزر شکسته بود را به فروش رساند.

1998: تاسیس پی پال (PayPal) که در نهایت در سال 2002 به مبلغ 1.5 میلیارد دلار به Ebay واگذار شد.

1998: تاسیس گوگل به عنوان موتور جستجو

1999: Zappos به عنوان اولین فروشگاهی که فقط فروش آنلاین داشت تاسیس شد. این فروشگاه در سال 2009 با مبلغ 928 میلیون دلار به آمازون فروخته شد.

2002: EKM در انگلستان به عوان اولین ارائه دهنده سرویس ابری تجارت الکترونیک تاسیس شد.

2002: Ebay شرکت PayPal را به مبلغ 1.5 میلیارد دلار خریداری می کند.

2004: شورای استانداردهای امنیتی کارت های خرید (PCI) برای اطمینان از تطابق کامل کسب و کارها با نیازهای امنیتی مختلف تشکیل شد.

2005: اوایل آغاز به کار تجارت از طریق شبکه های اجتماعی

2008: تاسیس Groupon. شرکتی که در عرض 16 ماه از آغاز به کار، به ارزشی معادل 1 میلیارد دلار دست یافت. رکوردی که از آن به عنوان سریع ترین شرکتی که به این ارزش دست یافته یاد می شود.

2015: حساب های آمازون، تقریبا 500 میلیون واحد فروش داشتند.

در اینجا اینفوگرافیک تاریخچه تجارت الکترونیک را به صورت کامل تر برای شما آماده کرده ایم.

آمازون نماد فروشگاه‌های اینترنتی است و اغلب از آن این‌طور یاد می‌شود: «سنگ بنای تجارت الکترونیک همان‌طور که ما می‌دانیم.»

جف بزوس، سال ۱۹۹۴ از شغل خودش در وال استریت استعفا داد و کتاب فروشی آنلاین خود به نام Cadabra را راه اندازی کرد. بزوس خیلی زود نام فروشگاه خود را به آمازون تغییر داد. چرا که معتقد بود این نام جایی عجیب و غریب و متفاوت را نشان می دهد. همچنین بزوس اشاره می کند که شروع نام یک شرکت با حرف A که اولین حرف الفبا می باشد،‌ شانس بیشتری برای دیده شدن در جستجوها دارد.

بعد از موفقیت اولیه، بزوس متوجه پتانسیل محصولات دیگر برای فروش از طریق وبسایت می شود. بنابراین تصمیم به ایجاد تنوع در لیست خود می گیرد. تنوع و نوآوری هنوز هم اساسی ترین رکن موفقیت آمازون هستند. اکنون آمازون به عنوان بزرگترین خرده فروش اینترنتی شناخته می شود و در سال ۲۰۱۶ از والمارت (Walmart) به عنوان با ارزش ترین خرده فروش آمریکا پیشی گرفت و در رتبه نهم بزرگترین های جهانی قرار گرفت.

داستان خرده فروشی وسایل آشپزخانه بریتانیایی،‌ ao.com آغاز نامتعارفی داشت. گفته شده است که جان رابرتز (John Roberts)، مدیرعامل شرکت، وقتی در یک مشروب فروشی بود،‌ یکی از دوستانش در یک شرط بندی ۱ یورویی به او می گوید که او نمی تواند وسایلش را به صورت آنلاین به فروش برساند. رابرتز شرط را پذیرفته و ابزار فروشی آنلاین خود را در سال ۲۰۰۱ با فروش پارچه های سفید راه اندازی می کند. AO همیشه تمرکز جدی بر روی کارمندان و فرهنگ شرکت داشت و به عنوان چهارمین شرکت مناسب برای کار در بریتانیا شناخته شد. AO سال ۲۰۱۴ در بازار سهام برای افزایش سرمایه رشد، شناور شد و در سال ۲۰۱۵ حدود ۴۷۵ میلیون یورو به دست آورد.

Asos یا (‌www.AsSeenOnScreen.com) در سال ۲۰۰۰ با این ایده که مردم لباس ها و زیورالاتی را که در تلویزیون به تن افراد مشهور می بینند پیدا کنند،‌ کار خود را در دنیای تجارت الکترونیک آغاز کرد. این شرکت خیلی زود در سال ۲۰۰۲ بعد از ایجاد تنوع در محصولات خود به چیزی بیشتر از لباس افراد مشهور،‌ نامش را  تغییر داد. ASOS حالا تبدیل به خرده فروش بین المللی مد و زیبایی شده است که محصولات خود را به بیش از ۱۴۰ کشور ارسال می کند.

ای بی در سال ۱۹۹۵ با نام ‘AuctionWeb’ آغاز به کار کرد که بعدها نامش به ای بی ‘Ebay’ تغییر داده شد. بازار آنلاین به طور کلی به عنوان یک پروژه جانبی توسط موسس شرکت،‌ پیر امیدیار ‘Pierre Omidyar’ که از فروش یک لیزر شکسته از طریق وبسایت متحیر شده بود،‌ ساخته شد. ای بی همچنان به عنوان پروژه جانبی برای امیدیار ادامه داشت تا اینکه او اولین کارمندش را برای مدیریت حواله هایی که برای هزینه ها صادر می شدند،‌ استخدام کرد. در سال ۱۹۹۷ میلادی، این بازار آنلاین ۶.۷ میلیون دلار سرمایه از Benchmark Capital دریافت کرد. بعد از آن،‌ ای بی زمینه فعالیتش را گسترش داده و به سرعت رشد کرد.

جک ما ‘Jack Ma’ در کشاکش انقلاب فرهنگی در چین رشد کرد. بعد از ۲ بار شکست در آزمون ورودی دانشگاه، او در پی یافتن شغل برآمد. او به تدریس زبان انگلیسی برای ۱۲ دلار در ماه مشغول شد و در زمان تدریسش از اینکه جستجو برای کلمه “آبجو”در یاهو  نتیجه مرتبطی برای نمایش نداشت به شدت متحیر شد. جک فرصت را غنیمت شمرده و صفحات چینی را ساخت که به عنوان صفحات زرد چینی ابداع شدند و حدود ۸۰۰,۰۰۰ دلار سود کرد. بعد از آن، ایده علی بابا به فکر جک رسید. او ۱۷ نفر از نزدیک ترین دوستانش را برای شروع جمع کرد. پیشنهاد او ساخت نمونه چینی ای بی (Ebay) و رقابت از طریق فرهنگ شرکت و تمرکز بر مشتری بود. با کمی رقابت در بازار نوپا و اشباع نشده چین،‌ علی بابا اولین در نوع خودش بود و به سرعت رشد کرد.

اما چه چیزی بین تمام این داستان ها مشترک است؟

با وجود تفاوت های عمده، داستان های فوق، قدرت تجارت الکترونیک و پتانسیل آن برای رشد سریع در زمان کوتاه و سرمایه اندک را نشان می دهد. تجارت الکترونیک گستره بزرگی از کسب و کارها در مقیاس های مختلف را شامل می شود که هر کسی می تواند در آن رشد کند. چه کسب و کارهای نوپا که فقط از طریق اینترنت مشغول تجارت هستند و چه کسب و کارهای کهنه ای که حالا به فکر گسترش تجارت خود در فضای آنلاین هستند.